استاد درام امریکا در مشهد

هنگامیکه تاریخ تئاتر را ورق میزنی به زوایای تاریکی برخورد میکنی، فکر میکنی و می بینی چه کسانی بودند که « رد پا » بجا گذاشته اند اما گذر زمان آنها و زحماتشان را در بوته فراموشی قرار داده است ...
60 سال قبل هنرمندان مشهدی میزبان استاد درام آمریکا بوده اند. ماجرا از آنجایی شروع می شود که دانشگاه ادبیات تهران از یک استاد و کارگردان تئاتر آمریکایی بنام « پرفسور دیویدسون» برای تدریس تئاتر دعوت کرد. در این کلاس غیر از دانشجویان دانشگاه اشخاص علاقه مند هم می توانستند بعد از آزمون مقدماتی در کلاس هـا شرکت کنند و این دوره را بگذرانند. این کلاس هـا هر روز از ساعت 2 تا 6 بعدازظهر برگزار می شد که دروسی از قبیل بازیگری، کارگردانی، نمایشنامه نویسی، سبک هـای نمایش، آرایش چهره، صحنه آرایی، لباس و نقد نمایش گنجانده شده بود. با این حال تأکید بیشتر بر روی بازیگری و کارگردانی بود و روش بازیگری استانیسلاوسکی بیشتر مورد بحث بود. در پایان این دوره چهار ماهه بعد از آزمون عملی و نظری یک گواهینامه به امضای دانشگاه و دیویدسون داده می شد. حاصل این کلاس ها اجرای نمایش باغ وحش شیشه ای نوشته « تنسی ویلیامز» بود که در سالن ایران و آمریکا اجرا شد.
حضور این استاد برجسته تئاتر آمریکا در ایران برای علاقه مندان مغتنم بود. امیر حسین مهرپور از هنرمندان بنام و تأثیرگذار آنروزهای تئاتر مشهد که این فرصت را باارزش دانست از پرفسور دیویدسون دعوت کرد تا تعطیلات نوروز را در مشهد بگذراند و به آموزش هنرجویانی در فرهنگ و هنر خراسان بپردازد. آگهی دعوت از هنرمندان و علاقه مندان بدین شرح بود:
« پرفسور دیویدسون استاد تئاتر درام دانشگاه نیویورک برای راهنمایی و تشکیل یک کلاس بمدت 5 روز به مشهد خواهند آمد؛ به همین مناسبت از طرف فرهنگ و هنر خراسان از هنرمندان مشهد دعوت شده است در این کلاس که از 29 اسفند لغایت 4 فروردین 35 تشکیل می شود، شرکت کنند ».
روزنامۀ آفتاب شرق در اسفند  1334 با انتشار مقاله ای تحت عنوان « یک هنرمند و مربی دراماتیک آمریکایی در مشهد» به معرفی دیویدسون پرداخت و در 28 اسفند همان سال کمیسیونی با شرکت دویدیال معاون کنسول گری آمریکا و عده ای از هنرمندان مشهد تشکیل گردید و پیرامون کلاس های هنری مباحثه و گفتگویی انجام گرفت.
سرانجام صبح روز 29 اسفند 1334 ه.ش پورفسور دیویدسون وارد مشهد شد و امیر حسین مهرپور از جانب اهالی هنر خراسان به پیشواز وی رفت و پس از آن در اداره فرهنگ و هنر آن روزها حضور پیدا کردند که دیویدسون ضمن ملاقات با مدیر کل فرهنگ برنامه تدریس خود را به شرح زیر بیان و نیز عمل کرد.
وی در روزهای چهارشنبه، پنج شنبه، جمعه، شنبه از ساعت 10 الی 12 صبح در دبیرستان فروغ کنفرانس هنری تشکیل داد که جمعی از هنرمندان مشهد را با روش جدیدِ تئاتر آشنا ساخت. مهرپور در نخستین جلسه آموزش طی بیاناتِ جامعی پس از تشکر از حضور دیویدسون مشکلاتی که در راه پیشرفت تئاتر مشهد وجود داشت را تشریج کرد.
در روز چهارم فروردین ساعت 5 بعدازظهر جلسه با حضور مدیر کل فرهنگ و هنر خراسان، استاندار و جمعی از سران و مسئولین شهر تشکیل شد که دیویدسون سخنانی درباره تئاتر بیان نمود. پس از آن چند نفر از هنرجویان کلاس آموزه های خود را به صحنه آوردند که بی نهایت جالب توجه بود.
پنجم فروردین نمایشنامۀ « مهر و شرف» بقلم امیر حسین مهرپور زیر نظر دیویدسون با شرکت مهرپور و هنرجویان کلاس و نیز جمعی از هنرمندان باسابقه فرهنگی اجرا گردید که فوق العاده مورد تشویق حضار قرار گرفت.
منصور همایونی در کتاب سرگذشت نمایش، کلاس 5 روزه این استاد آمریکایی را در شناخت تئاتر و تکنیک آن مفید ارزیابی کرد.

منابع:
روزنامه آفتاب شرق، خراسان – اسفند 34 و فروردین 35
سرگذشت نمایش نوشته منصور همایونی
ادبیات روایی