هنگامیکه تاریخ تئاتر را ورق میزنی به زوایای تاریکی برخورد میکنی، فکر میکنی و می بینی چه کسانی بودند که « رد پا » بجا گذاشته اند اما گذر زمان آنها و زحماتشان را در بوته فراموشی قرار داده است ...
60 سال قبل هنرمندان مشهدی میزبان استاد درام آمریکا بوده اند. ماجرا از آنجایی شروع می شود که دانشگاه ادبیات تهران از یک استاد و کارگردان تئاتر آمریکایی بنام « پرفسور دیویدسون» برای تدریس تئاتر دعوت کرد. در این کلاس غیر از دانشجویان دانشگاه اشخاص علاقه مند هم می توانستند بعد از آزمون مقدماتی در کلاس هـا شرکت کنند و این دوره را بگذرانند. این کلاس هـا هر روز از ساعت 2 تا 6 بعدازظهر برگزار می شد که دروسی از قبیل بازیگری، کارگردانی، نمایشنامه نویسی، سبک هـای نمایش، آرایش چهره، صحنه آرایی، لباس و نقد نمایش گنجانده شده بود. با این حال تأکید بیشتر بر روی بازیگری و کارگردانی بود و روش بازیگری استانیسلاوسکی بیشتر مورد بحث بود. در پایان این دوره چهار ماهه بعد از آزمون عملی و نظری یک گواهینامه به امضای دانشگاه و دیویدسون داده می شد. حاصل این کلاس ها اجرای نمایش باغ وحش شیشه ای نوشته « تنسی ویلیامز» بود که در سالن ایران و آمریکا اجرا شد.
حضور این استاد برجسته تئاتر آمریکا در ایران برای علاقه مندان مغتنم بود. امیر حسین مهرپور از هنرمندان بنام و تأثیرگذار آنروزهای تئاتر مشهد که این فرصت را باارزش دانست از پرفسور دیویدسون دعوت کرد تا تعطیلات نوروز را در مشهد بگذراند و به آموزش هنرجویانی در فرهنگ و هنر خراسان بپردازد. آگهی دعوت از هنرمندان و علاقه مندان بدین شرح بود:
« پرفسور دیویدسون استاد تئاتر درام دانشگاه نیویورک برای راهنمایی و تشکیل یک کلاس بمدت 5 روز به مشهد خواهند آمد؛ به همین مناسبت از طرف فرهنگ و هنر خراسان از هنرمندان مشهد دعوت شده است در این کلاس که از 29 اسفند لغایت 4 فروردین 35 تشکیل می شود، شرکت کنند ».
روزنامۀ آفتاب شرق در اسفند  1334 با انتشار مقاله ای تحت عنوان « یک هنرمند و مربی دراماتیک آمریکایی در مشهد» به معرفی دیویدسون پرداخت و در 28 اسفند همان سال کمیسیونی با شرکت دویدیال معاون کنسول گری آمریکا و عده ای از هنرمندان مشهد تشکیل گردید و پیرامون کلاس های هنری مباحثه و گفتگویی انجام گرفت.
سرانجام صبح روز 29 اسفند 1334 ه.ش پورفسور دیویدسون وارد مشهد شد و امیر حسین مهرپور از جانب اهالی هنر خراسان به پیشواز وی رفت و پس از آن در اداره فرهنگ و هنر آن روزها حضور پیدا کردند که دیویدسون ضمن ملاقات با مدیر کل فرهنگ برنامه تدریس خود را به شرح زیر بیان و نیز عمل کرد.
وی در روزهای چهارشنبه، پنج شنبه، جمعه، شنبه از ساعت 10 الی 12 صبح در دبیرستان فروغ کنفرانس هنری تشکیل داد که جمعی از هنرمندان مشهد را با روش جدیدِ تئاتر آشنا ساخت. مهرپور در نخستین جلسه آموزش طی بیاناتِ جامعی پس از تشکر از حضور دیویدسون مشکلاتی که در راه پیشرفت تئاتر مشهد وجود داشت را تشریج کرد.
در روز چهارم فروردین ساعت 5 بعدازظهر جلسه با حضور مدیر کل فرهنگ و هنر خراسان، استاندار و جمعی از سران و مسئولین شهر تشکیل شد که دیویدسون سخنانی درباره تئاتر بیان نمود. پس از آن چند نفر از هنرجویان کلاس آموزه های خود را به صحنه آوردند که بی نهایت جالب توجه بود.
پنجم فروردین نمایشنامۀ « مهر و شرف» بقلم امیر حسین مهرپور زیر نظر دیویدسون با شرکت مهرپور و هنرجویان کلاس و نیز جمعی از هنرمندان باسابقه فرهنگی اجرا گردید که فوق العاده مورد تشویق حضار قرار گرفت.
منصور همایونی در کتاب سرگذشت نمایش، کلاس 5 روزه این استاد آمریکایی را در شناخت تئاتر و تکنیک آن مفید ارزیابی کرد.

منابع:
روزنامه آفتاب شرق، خراسان – اسفند 34 و فروردین 35
سرگذشت نمایش نوشته منصور همایونی
ادبیات روایی

بمناسبت 15 دی ماه زادروز استاد خسرو نایبی فرد

« مارکوپلو» در سفرهـای خویش با معرفی شرق و شرقِ دور به جهانِ غرب که تازه از خواب قرون برخاسته بود توانست نام خود را جاودانه کند. اما او در سفرهـای خود به دنبال جاودانگی نامش نبود، او سودای تجارت در سر داشت.
در خراسانِ بزرگ هـم جهانگردی داریم که کم از مارکوپلو سفر نکرده و کمتر از او سیر آفاق و انفس نداشته، تنها سودای دیگری در سر داشت، او در تجارت خویش شادی و اندیشه را به مردم می داد و دلخوشی از آنها می گرفت. امروز در آستانه شصت و ششمین زادروزش با انسانی روبه روییم که دنیایی دانش و تجربه در کوله بار و صفا در باطن دارد.
جمعی از انبوه هنرمندانی که خاطرتی با استاد « خسرو نایبی فرد» دارند درباره او چنین می گویند:

فرزانه کابلی:

خسرو نایبی فرد انسانی دوست داشتنی، مهربان و پرانرژی، مردی که طنز پردازی او گروههای فولکوریک ایران را همیشه سرشار می داشت و بچه ها عاشقانه او را دوست داشتند. به یاد دارم استادانی بنام هـای رابرت دووارن و ژاکلین دووران از کشورهـای خارجی آمده بودند که هر روز از صبح تا بعدازظهر به ما تمرین می دادند تا برای مراسمی در تالار رودکی آماده شویم و بعد از آن اجرا برای تبادل هنر به کشورهای خارجی سفر کردیم. خسرو نایبی فرد علاوه بر این که از اعضای گروه فولکور ایران بود، نوازنده ای چیره دست در زمینۀ سازهای پوستی و کوبه ای هم بود و یادم است سفری به واشنگتن داشتیم که در شبی ایشان دهلی معیوب را برداشت و بر زمین (کف هتل) نشست و دهل معیوب را تعمیر کرد تا برای اجرا آماده اش کند و از آنجایی که او خوش سخن و شوخ طبع بود تا صبح همه اعضای گروه و همچنین برادر من که آن شب مهمان ما بود گرد او نشستند، گفتند و خندیدند و با اینکه روز پرکاری پشت سر گذاشته بودند خستگی را احساس نمی کردند و این برجسته ترین هنر خسرو نایبی فرد بود. میلادت فرخنده باد !

جواد انصافی: 

خسرو نایبی فرد مرد شماره یک فولکور ایران است، جزء معدود کسانی می باشد که تمامی طراحان حرکت های نمایشی فولکوریک ایرانی از خراسانی، گیلانی، آذربایجانی، کـردی، لری، بلوچی و … را به خوبی می داند که متأسفانه از وجود این شخصیت و هنر والای ایشان استفاده شایان نگردیده است. آشنایی من با خسرو نایبی فرد به دوران سربازی که سپاه بهداشت بودیم بر میگردد، او بدلیل تسلط کامل به هنر فولکوریک تنها کسی بود که در پادگان اجازه داشت ریش بلندی داشته باشد چون قرار بود در جشن بزرگی که در تالار وحدت اجرا می شد نقش بچه مرشد را در کنار استاد انتظامی بازی کند و همچنین در نمایش های فولکوریک هنرنمایی کند. از سال ۱۳۵۸ در گروه انصافی همکاری های مختلفی نمودند. بازیگری ، نوازندگی، آهنگسازی و … در نمایش سیاه بازی دام نقش جوان پوش را در مقابل سیاه بازی کرد که حدود دو ماه در تئاتر شهر اجرا شد و بعد از شبکه یک سیما پخش گردید. بعد از چند سال به مشهد مهاجرت کرد و با گروههای هنری مشهد به ادامه فعالیت پرداخت و همچنان فعال است . با آرزوی موفقیت برای خسروی عزیزم ، تولدت مبارک ...

امیر پارسی:

نام و یادِ خسرو نایبی فرد یادآور روزهـای خوش تئاتری من است. خستگی های طاقت فرسای  نمایش « دام»  را با شوخی ها، مزه پرانی ها و شعرهـایی که برایمان میخواند رفع میکردیم. یاد اون روزها بخیر ... دوستی صمیمی و یاری قدیمی، استاد صحنه های نمایش، . شصت و ششمین بهار زندگیش را تبریک میگم. امیدوارم که در مابقی عمر پر بارش همچون گذشته بر روی صحنه های تاتر و تلویزیون ایران بدرخشد .

احمد آهسته:

نوازنده ای چیره دست و هنرمندی توانا، از هنرش که بگذریـم بسیار بذله گو و شوخ طبع … خاطرات خوش نمایش دام در کنار خسرو نایبی فرد و آن خنده ها هـرگز از ذهنم پاک نخواهد شد. زادروزت فرخنده باد خسرو جان…

ثنالله فغان:

خسرو نایبى فرد عزیز از جمله نادر افراد هنرمندی است که از دیر باز خود، هنرش را در خدمت تئاتر گذاشته چه در صحنه و چه در پشت صحنه، از صحنه تا ساخت مسکن براى عزیزان هنرمند بى شائبه، تمامى توان خود را در خدمت هنر و هنرمندان گذاشته و خارج از شخصیت فردى و دوستداشتنى و هنر ارزشمندش انسان بسیار مهربانی ست که حق مسلم و زیادى را بر گردن هنر و هنرمندان این مرز و بوم دارد بنده همیشه عاشقانه دوستش دارم و زادروز تولدش را بهشون تبریک عرض می کنم.

شاپور ترکمن سرابی:

آنروز که پای در ضرباهنگِ کرشمۀ طبیعت به عرصۀ بودن نهادی، در اشک و خنده ات ، بازی خسرو بودن را به آذین زدی. امید که در ریتـم نبض سالهایِ ماههایِ هفته هـایِ روزهایِ ساعات دقیقه هـایِ ثانیه به خسروی زنده باشی . میلادت خجسته باد !

زنده یاد استاد ماشالله اسدی نژاد:

یکی از بهترین هنرمندانی که در طول ۶۰ سال فعالیتم به پای خیمه خیمه شب بازی من نشست و هنرنمایی کرد خسرو نایبی فرد بود. جوانی خوش ذوق بود، هنرمند بود و هماره الگوی جوانان بعد از خودش بود …

*** *** ***

خسرو نایبی فرد مردی که همه ی مشخصه های یک استاد را دارد ، فروتنی ، آموختن و آموزاندن بی دریغ و منیت ، ولی نام استاد را هرگز نپسندیده ، در آستان شصت و ششمین زادروزش گذری کوتاه میکنیم بر زندگی سراسر بار آوری و دهشمندی اش :

استاد خسرو نایبی فرد دانش آموخته دانشسرای هنر تهران ( سازمان ملی فولکور ایران ) می باشد. او هنر را از تهران آغاز کرد و در کنار بزرگانی چون غلامرضا سخائی، فرزانه کابلی، فرخ علیپور، جواد انصافی و ... بهمکاری پردخت. تا سال 61 در بخش برنامه های تاتر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی تهران مشغول به خدمت بود در همان سال در زیارتی از امام رضا میخواهد چنانچه خیرش در آن است به مشهد منتقل شود و در کمتر از یکماه حکم انتقالی اش به مشهد صادر میشود و او در مشهد جمع هنرمند را در پرتو دانش خود روشن میکند.
شرکت در  نمایش خانات نوشته و کارِ رضا صابری، همکاری با استاد ماشاالله اسدی نژاد و همکاری طولانی با گروه کارگر به سرپرستی علی آزادنیا که این آخری موجب شد به سفرهای زیادی برای اجرای نمایش ها برود و همین او را به مارکوپولوی نمایش خراسان بدل کرد چرا که در اکثر شهر های ایران و بسیاری از کشورهای خارجی به هنر نمایی پرداخته تنها فرق او آن است که سودای هنر عشقی در او افکنده که شعله های مهرش هر سودای دیگری را سوزانده ...

استاد نایبی فرد  !
اهالی هنر نمایشِ این سرزمین برایتان عمری دراز در نهایت سلامتی و سربلندی آرزو دارند.
سایه تان مستدام استاد ...

با تشکر از آقایان سیروس سعیدیان و امیر حسین انصافی که مرا در گردآوری این مطلب یاری دادند.

خراسان با وجود حکیم ابوالقاسم فردوسی و کتاب ارزشمند شاهنامه نگهبان میراث فرهنگی ایران است و در زمینه ادبیات نام آورانی چون ملک الشعرای بهار، احمد کمال پور، ذبیح الله صاحبکار، محمد قهرمان و … را در خود پرورانده است. در ورزش و کشتی می توان به احمد وفادار، حمید قشنگ و … اشاره کرد و در موسیقی می توان استاد محمد رضا شجریان را نام برد و در عرصه های مختلف ادبی و هنری همیشه در جایگاه فاخری از دانش قرار دارد. کواکب درخشان فرهنگ و هنر ایران زمین از خراسان، برخاسته اند.
و تئاتر ...، تئاتری با بیش از ۱۰۰ سال قدمت، روس هـای مهاجر باب نمایش را در این شهر باز کردند و با طی کردن فاصله دراز و عمری طولانی گل سر سبد تئاتر ایران شد. در این راستا مردانی با ارادۀ آهنین تلاش کردند و راه پرسنگلاخ تئاتر مشهد را هموار کردند و نهالی تناور تحویل ما دادند. بزرگانی چون احمد میرباذل، غلامرضا قنادان، منوچهر غیاثی، حسین بلاغی، محمد شفایی، کاظم شیرین سخن، پرویز شفعیان، اصغر قفقازی، باقر سیاوشی، فخری بهرامی، منصوره جوانی، پری سیاوشی، گیتی شیرازی و … که در به صحنه بردن درام هـای تاریخی و حماسی خوش درخشیده اند و می توان آن نسل را پایه گذارِ تئاتر خراسان به شمار آورد. نمایش هایی چون کاوه آهنگر، چهره خون آلود، منهم فدای میهن، بتکده، عشق و ارتش، در راه ایران، نادر پسر شمشیر، کورش و … از جمله نمایش هایی است که در آن دوره به صحنه می رفته و شوری را در بین مردم بپا می کرده است. گفتنی است که از آن نسل محمد شاهرودی با سینه ای سرشار از خاطرات تئاتر دهه ۲۰، خوشبختانه هنوز در قید حیات می باشد.

در تئاتر سنتی «ماشالله وحیدی» – سیاه بازِ سپید صحنه های تئاتر سنتی – مردی بود که در تئاتر ملی مشهد و گلشن به اوج رسید ولی روزگار نااهل او را از مردم مشهد گرفت و به اصفهان برد اما در تئاتر پرافتخار اصفهان و در کنار بزرگانش آنقدر خوش درخشید که بارهـا و بارهـا نام خراسان را به سر زبان هـا انداخت و بزرگان این روزهـای تئاتر اصفهان چون حسن عظیمی و حسن اکلیلی هنر خود را مدیون ماشالله وحیدی می دانند. به گفتۀ شاهدان با ورود او به صحنه تا خروجش تماشاگر از ته دل می خندید.

اگر تاریخ ۱۰۰ سالۀ تئاتر مشهد را ورق بزنی نام یک هنرمند نمایش خیمه شب بازی بیشتر به چشم نمی آید و آن فرد کسی بود که عنوان نابغۀ خیمه شب بازی ایران را به یدک می کشید . ماشالله اسدی نژاد تنها نمایشگر نمایش خیمه شب بازی مشهد که در غفلت مسئولین گم شد و برای ارائه هنرش و عشقی که از وجود هنرمندش زبانه می کشید مجبور شد در پارک هـا و محافل تفریحی اجرای برنامه داشته باشد اما مخاطبین نمایش هـای او همان «مردم» بودند و نسل قدیم این شهر هنرنمایی او را در کوهسنگی، خواجع ربیع، تئاتر گلشن، و در سال های بعد انقلاب در پارک ملت بخوبی بیاد دارند و امروز مزه پرانی های سیاه نمایش او و خاطرات تماشای نمایش های سیاه بازی و خیمه شب بازی اش باز هم لبخند تازه ای را به لبان مردم مشهد می آورد گرچه که خودش هرگز شناخته نشد.

حضور منصور همایونی در تئاتر خراسان گل سرسبدِ تئاتر این شهر بود. وی از بنیانگذاران تئاتر جدید آن روزگار مشهد به شمار می رفت. هنرمندی عاشق بود و این عشق او را به تهران کشاند و در کنار کمدین بزرگ کشور همچون اصغر تفکری و هنرمند نامی صمد صباغی تجارب بسیاری کسب کرد که سبب شد او دارای اندیشه ای نو شود و با افکار تازه ای تئاتر مشهد را گامی به جلو پیش برد.

اواخر دهه ۴۰ و حضور هنرمندی چون «محمد علی لطفی مقدم» تحول عظیمی در تئاتر مشهد و نیز خراسان بوجود آورد. او که دانش آموختۀ دانشکده هنرهـای دراماتیک بود و با کسب عنوان دانشجوی ممتاز فارغ التحصیل شده بود، به عنوان رییس اداره امور هنری و ادبی خراسان نائل آمد و اولین قدم مثبتی که برداشت تأسیس مرکز آموزش تئاتر بود و خود سرپرستی و کارشناسی آن را بر عهده گرفت و همزمان با کارهـای اداری با رادیو نیز همکاری کرد. تأسیس مرکز آموزش تئاتر حرکت مثبت بود و هر کسی که علاقه ای به هنرهای نمایشی و تئاتر داشت می توانست از طریق این مراکز وارد این عرصه شود. هدف اصلی از این کار متمرکز کردن هنرمندان و علاقه مندان به تئاتر و تعلیم و آموزش صحیح بود.

فریدون صلاحی یکی دیگر از دانش آموختگان هنرهای دراماتیک بود که با پیشنهاد لطفی مقدم در کلاس هـای مرکز آموزش تئاتر به تدریس مباحث اصول و مبانی هنرپیشگی پرداخت. به تدریج اساتید دیگری چون منصور همایونی؛ داریوش ارجمند، داوود کیانیان و … به تربیت هنرجویانی پرداختند و تئاتر خراسان رنگ مدرنیته بخود گرفت.

…و این دگرگونی هـای شگرف سبب تأسیس خانه نمایش شد که یکی از ابتکارات بسیار خوب و ارزنده اداره فرهنگ و هنر نیز به شمار می رود زیرا بدین وسیله جوانان خوش ذوق و هنردوست توانستند مکانی برای نشست هـا و تبادل افکار خود داشته باشند و گرد هم جمع شوند.

این روزهـآ محمد علی لطفی مقدم را پدر تئاتر خراسان می دانند نه به دلیل کسوتی که دارد چون از ایشان قدیمی تر هنوز هست، در خراسان ابراهیم حق نفس را داریم که از هنرمندان دهه ۳۰ به شمار می آید، محمد شاهرودی ایفاگر رل هـای بی تکرار تاریخی، هنوز در قید حیات هست. لقب پدر تئاتر خراسان برای محمد علی لطفی مقدم نتیجه تمامی دلسوزی هایی است که وی برای تئاتر شهر انجام داده است. او به مانند پدری که برای فرزندش دل می سوزاند. برای تئاتر این شهر دل سوزاند و هنرمندان صاحب نامی چون محسن غفوری، احمد حلوی، محمد تقی نژاد، محبوبه بیات، سروناز جهانی، شاهپور مهاجر، طوطی کوکلانی و … را به بدنه تئاتر این سرزمین معرفی کرد. گروه ها را منسجم کرد و نام خود، هنرمندان و گروههای آن دوره را مانا و زنده نگهداشت. گروه پارت، گروه رودکی؛ گروه آرش، گروه توس، گروه پارس، گروه نیما و …
این وی را به پدر تئاتر خراسان ملقب بدل کرده است.

رضا صابری یکی دیگر از هنرمندان تازه نفس آن روزهـا با داشتن دامنۀ مطالعاتی گسترده ای که داشت، در عرصه های بازیگری، نویسندگی و کارگردانی فعالیت کرد. در دهه ۵۰ غالب کارهایی که در مشهد به صحنه می رفت درام هـایی بود که توسط نویسندگان پایتخت نوشته می شد. رضا صابری با مشورت داریوش ارجمند تصمیم گرفتند برای رهایی از قید حقارت آمیز به نوعی دیگر عمل کنند. صابری نوشت و ارجمند کارگردانی کرد و نخستین نمایشی که از تشکیل آن هسته کوچک به ثمر نشست نمایشی به نام «عصمت» بود که با بازی رضا جوان، مرتضی ناجی، عباس کاظمی، رویا کریم زاده و … به جاودانه ها پیوست. این نمایش که با اندیشه جمعی به پختگی لازم رسید شروع خوبی بود برای درام نویسی در خراسان و خلق آثار بعدی که در فکر داشتند. بعد از «عصمت» نمایش هایی چون «ایاس» و «سایه هـای بلند» نگاشته شد اما بعد از آن داریوش ارجمند برای ادمه تحصیل به فرانسه سفر کرد. اغلب نمایش های رضا صابری در دوره همکاری با داریوش ارجمند رئالیستی می باشد و دست مایه هایش از محیط اخذ می شد و رنگ و لعاب واقعیت داشت.

صابری، با خروج داریوش ارجمند از ایران سرپرستی گروه رودکی را بر عهده گرفت (داریوش ارجمند سرپرست گروه رودکی بود) با تغییر نام تئاتر «مردم» فعالیتش را ادامه داد. با انقلاب اسلامی سال ۵۷ تحولی بر تمامی قشرهای جامعه صورت گرفت و هر گروهی زمان را مناسب دیده و هر نوع نمایش ایرانی و خارجی چهره تئاتر خراسان را در این سال هـا رقم زدند و تئاتر مشهد به سوی مسائلی رفت که برخاسته از فرهنگ خاص یک منطقه بود. نمایش «خانات» را هرگز نمی توان از حافظه تاریخی تئاتر کشور پاک کرد. نمایش خانات از قالب تعزیه و سکو با محتوای امروز بهره گرفته بود اما تعزیه نبود و دراماتیزه شده بود و می توان گفت فضای نمایش، دکور و سرودهـایی که در این نمایش مورد استفاده قرار گرفته شد شبیه جشن هـای دیونیسوس یونان بود. آهنگ هـا، آهنگ هـای بومی خراسان بود مثل «نوایی» و موسیقی مقامی خراسان، بعنوان مفصلی که وارد موضوعات بعدی نمایش شوند.

در شب اختتامیه جشنواره تئاتر فجر ۶۲ ، «خانات» نمایش برگزیده شد و همه عوامل کار مورد تشویق قرار گرفتند و بعد از جشنواره ۴۵ شب به اجرای عمومی رفت. بازیگران نمایش «خانات»، احمد ریحانه، احمد مینایی، علیرضا سوزنچی، خسرونایبی فرد، محمد بصیری، محمد تقی نژاد، علی آزادنیا، فیروز صباغی، رضا سعیدی و … بودند.

پس از این موفقیت هنرمندان هر کدام برای خود بطور مستقل نمایشی را ارائه دادند که از اولین جشنوارۀ سراسری تئاتر فجر تا چندین و چند سال مشهد یکی از شرکت کنندگان پر و پا قرص آن جشنواره بوده است. نمایش های راه یافته به جشنواره فجر عبارتنند از: خانات (نوشته و کار رضا صابری)، با شمشیر تعزیه ( نوشته احمد مینایی و کار رضا سعیدی)، مظلوم پنجم( نوشته وکار رضا صابری)، بعضی هـا اینجورین( نوشته و کار فیروز صباغی) ، بازی شبانه ( نوشته و کار حسن حامد)، در شهر خبری نیست ( نوشته رضا رستمیان و کار رضا سعیدی)، بادبان( نوشته خاکزاد و کار رضا سعیدی)، میلیترهـا ( نوشته و کار حسن حامد)، پیشنهاد ( نوشته و کار جواد اردکانی)، شگرد آخر( نوشته حمید رضا اعظم و کار انوشیروان ارجمند).

… و در سالهای بعد نقل تلخ ( نوشته و کار علی آزادنیا)، شقایق دره ( نوشته و کار علی آزادنیا)، شنا در آتش ( نوشته و کار رضا صابری)، بچه های تابستان( نوشته و کار حسن حامد) ، یخبندان و …

….و اما امروز ما به خواب رفته ایم. استانی و شهری که در آن لشگر کشی هـا شده است، مهد فارسی زبانان، فردوسی، عطار، خیام … شعار تئاتری های ایران که ورد زبان هـا بود « خراسان، خراسان مهد تئاتر ایران» … چرا مشهد و خراسان در دو دهه اخیر رو به افول رفته است؟

خراسانی که وقتی گروهی نمایشی را به تهران اعزام می کرد پشت تمام تئاتری هـای کشور را می لرزاند و حضور خراسانی ها در جشنواره هـای تئاتر فجر هیجان بپا می کرد. آن دوره چرا تمام شد؟

مسئولین و متولیان امر نسبت به هنر تئاتر بی مهر شده اند و با توجه به کلام رهبر کبیر انقلاب اسلامی آیت الله خامنه ای که فرمودند: «فرهنگ از اقتصاد هـم مهم تر است» ولی باز هم مسئولین به این گفته توجهی نکردند و نسبت به کلام مقام معظم رهبری بی مهری کردند و از فرهنگ و فرهنگ سازان ما حمایت نمی کنند. اگر مسئولین همین یک جمله رهبر را سرلوحه کار خودشان قرار دهند. تئاتر خراسان به دوران طلایی خودش بر می گردد. این روزهـا نمایش ها به سالن های خصوصی کشیده شده است. کوشش و تلاش های جدیدی در سال هـای اخیر شکل گرفته است که جای بسی خوشحالی دارد. تأسیس تماشاخانه شمایل و تأسیس تماشاخانه استاد انوشیروان ارجمند که حرکاتی خودجوش، مثبت و فرهنگی بود و این حرکات عشقی ست که از درون جوانان تئاتر خراسان نشأت می گیرد اما این عشق باید در کنار دانش قرار بگیرد و از تجربیات بزرگان و پیشکسوتان غافل نباشند و موفقیت آنها را غره نسازد. گروه های تئاتری مشهد به مانند ارکستر بزرگی است که هر کدام از نوازنده ها ساز و نوای خود را می نوازنند ولی اگر این سازهـا با هم متحد شوند و سیری را دنبال کنند آهنگ دلنشینی را خواهیم شنید. باشد که چنین باشد …

براستی آنها زحمت کشیدند و موی سپید کردند و ثمرۀ تلاش شان درخت تنومند امروزی ست، برای آنهایی که نقاب در روی خاک کشیدند آرزوی رحمت و برای آنهایی هنوز سایه شان بر سر تئاتر این سرزمین گسترده است آرزوی طول عمر دارم.

آرزومندم تئاتر خراسان با پشتیبانی و امکاناتی که «انشالله» مسئولین از گروهها دریغ نورزند به دوران طلایی خودش بازگردد که درخششی پربار و ثمره ای شیرین است.


منابع:

۱) کتاب سی سال پشت صحنه تئاتر نوشته اصغر میر خدیوی

۲) کتاب سیاه بازی از نگاه یک سیاه باز نوشته جواد انصافی

۳) کتاب تاریخ تئاتر مشهد نوشته علی نجف زاده

۴) کتاب ۱۰۰ سال تئاتر مشهد نوشته حمیدرضا سهیلی

۵) فصلنامه ۴ و ۵ تئاتر نوشته محمد رضا زوارزاده

۶) مجله نمایش شماره ۱۵۰-۱۵۱ / اسفند ۹۰ و فروردین ۹۱

۷) روزنامه طوس، خراسان، آفتاب شرق، صدای خراسان

۸ ) سایت «مشهدتئاتر»

۹ ) گفتگوها با هنرمندان تئاتر خراسان، اصفهان و تهران

این شب ها تئاترمشهد طعم فوتبالی گرفته است. به گزارش روابط عمومی گروه تئاتر پستو، فهیمه نبوی نژاد، این گروه در نخستین دوره ی مسابقات جام فوتبال رمضان هنرمندان و اصحاب رسانه، از گروه زنده یاد استاد علی اصغر مذهب یوسفی، مقتدرانه به مرحله ی بعد صعود کرد.
تیم فوتبال گروه تئاترپستو، با نتیجه ی ۴ بر۲، بر تیم فوتبال گروه تاتر شمایل پیروز، و با کسب ۹ امتیاز، از سه بازی گروهی،حریف عکاسان خبری در مرحله ی بعد شد.
با آرزوی موفقیت و قهرمانی همراه با دوستی و مهربانی .

بهای بلیت: 5000 تومان
بهای اینترنتی در « مشهد گیشه »: 5000 هزار تومان

***

نویسنده: فرشته ابراهیمی
طراح و کارگردان: محبوبه پاداش

بازیگران: مریم نوقابی- الهام ابطحی
عروسک گردان هـا: مریم نوقابی- فاطمه شیرزاده- سحر دست مرد- فرحناز نوقابی- پوی عباسی- الهام ابطحی

صداپیشه هـا: فاطمه شیرزاده- مریم نوقابی- صدرا یوسفی- الهام غلامیان- فرشته ثابت
طراح دکور: مریم نوقابی
طراح و ساخت عروسک: فرشته ابراهیمی
آهنگساز: داود شیخ

کل من علیها فان و یبقی وجه ربک ذو الجلال و الاکرام

استاد مهربانی ها، دکتر علی اصغر مذهب یوسفی، در اردی بهشت ماه ۹۴ به بهشت موعود خوانده شد.
ادی بهشت فروزه‌ای از قانون هورمزدی و برپاکننده‌ نظم در زمین و هستی است و به راستی استاد مذهب یوسفی نیز این چنین بودند.

از خاطر دلها نرود یاد تو هرگز
ای آنکه به نیکی همه جا ورد زبانی

یادشان گرامی
روحشان قرین رحمت الهی

گروه تآتر پستو

با تشکر از محسن سلیمی عکاس مشهد تآتر

بهای بلیت: 10000 تومان
بهای اینترنتی در « مشهد گیشه »: 8000 هزار تومان

***
نویسنده: نیل سایمون
طراح و کارگردان: سپیده مرویان
بازیگران: محمدرضاصولتی ، سپیده مرویان ، علی عشقی ، بهناز سمیعی
انتخاب موسیقی: رضا رجب زاده
طراحی و اجرای دکور : سیروس سعیدیان ( کارگاه تولید دکور پستو )
اجرای نور: محمد وفازاده
عکاس: مریم

بر آن شديم كه بر روي پاي خود ايستاده و گروه نمايشي از دانشجوياني از رشته هاي مختلف، خوش ذوق، پر شور و با استعدادي تشكيل دهيم. و ما حصل آن شد "پستو" ؛ نامي كه بر اين گروه نهادیم.هر سال با كارهايي متفاوت و با جسارتي كه از گروه كارگرداني اتفاق مي افتاد، باعث مي شد كه در ذهن مخاطب ما لحظاتی به یادماندنی حك شود .با "تبرئه شده" شروع شد، و پشت سر آن "واقعه در واقعه" ، "هديه جشن سالگرد" ، "آسمان روزهاي برفي" ، "كابوس هاي زنده ماندن" ، "دكلره" و ... كه هر يك با ساختار شكني و خلاقيت همراه بود.
حال پس از پنج سال تصميم گرفتيم پايگاهي براي گروه بنا کنیم؛ پلاتويي براي تمرين و سالني براي اجراي نمايش هاي گروه و ديگر همكاران هنرمند.
دغدغه ي اصلي گروه پستو مسائل اجتماعي، خانوادگي و روابط في ما بين آنها بوده و مبناي اصلي انتخاب متون نمايشي بر همين پايه استوار است. اميدواريم تلاش هاي اين گروه گوشه اي هر چند كوچك از فرهنگ سازي وطنمان را در بر بگيرد. و بتوانيم تا جايي كه در توانمان هست بدرستي مشكلات و ناهنجاري ها را به صحنه نمايشي داخل كرده و راه كارهايي بابت آن در ذهن مخاطبانمان بنشانيم.
ما براي اين موج و حركت فرهنگي و هنري نيازمند حمايتتان مي باشيم. امیدواریم در تئاتر مشهد آنچه را که باید، آنگونه که شایسته است تجربه کنیم. (...)

مشهدتئاتر- نمایش «کسی اینجا نیست» از پنجشنبه در مشهد روی صحنه می رود.
نمایش «کسی اینجا نیست» به نویسندگی مجید کاکولی و کارگردانی بهزاد آقاجانی از ۲۵ دی تا ۳ بهمن ماه  (ساعت: ۱۷) در سالن استاد انوشیروان ارجمند روی صحنه می رود.
بنابر این گزارش؛ در این نمایش مجتبی حسـینی، شیـــما عارف ثانی، فاطمه حاج آبادی، آرزو نصیری نسب، جــلال گداخـتــه و امیــر سـالاری بازی می کنند و نوید اسدیان و محمد خسروی (تهیه‌کننده)، فرح گندمکار (گریم)، سعید سلطانیان (نور)، رضا صادقی (موسیقی)، محمد جواد عبــــدی (مدیر روابط‌ عمومی)  فعالیت می کنند.
عکس : محمدجواد عبدی ، عکاس مشهدتئاتر

فروش بلیط اینترنتی نمایش «کسی اینجا نیست» به نویسندگی مجید کاکولی و کارگردانی بهزاد آقاجانی که از ۲۵ دی تا ۳ بهمن ماه  (ساعت: ۱۷) در سالن استاد انوشیروان ارجمند روی صحنه می رود، از امروز در سایت های «مشهدگیشه» و «مشهد تئاتر» آغاز شد.
در این نمایش مجتبی حسـینی، شیـــما عارف ثانی، فاطمه حاج آبادی، آرزو نصیری نسب، جــلال گداخـتــه و امیــر سـالاری بازی می کنند و نوید اسدیان و محمد خسروی (تهیه‌کننده)، فرح گندمکار (گریم)، سعید سلطانیان (نور)، رضا صادقی (موسیقی)، محمد جواد عبــــدی (مدیر روابط‌ عمومی)  فعالیت می کنند.
عکاس : محمدجواد عبدی